Bảo hiểm y tế là gì? Ý nghĩa Vai trò và Các loại hình BHYT

Ngoài khái niệm bảo hiểm xã hội, chúng ta cũng đã quá quen thuộc với khái niệm bảo hiểm y tế, bởi đây là loại hình bảo hiểm luôn gắn liền với cuộc sống thường ngày của chúng ta, và luôn phát huy vai trò khi chúng ta khám, chữa bệnh. Vậy, bảo hiểm y tế là gì? Nó có vai trò gì trong đời sống của người lao động? Các bạn sau đây hãy cùng Baohiemmy đi vào tìm hiểu ở bài viết này nhé.

Khái niệm bảo hiểm y tế là gì?

Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật Bảo hiểm Y tế để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện. (Khoản 1 Điều 1 LBHYT sửa đổi 2014)

Có thể hiểu, bảo hiểm y tế là chương trình an sinh xã hội do Nhà nước tổ chức, nhằm bảo vệ quyền lợi khám, chữa bệnh cho người lao động nói riêng và công dân Việt Nam nói chung. BHYT hoạt động dựa trên nguyên tắc chia sẻ rủi ro, những người tham gia BHYT sẽ cùng nhau đóng góp một số tiền nhỏ hàng tháng/hàng năm để tạo quỹ chung, từ đó hỗ trợ chi trả chi phí khám, chữa bệnh cho những người tham gia khi họ ốm đau, bệnh tật.

Người dân khi tham gia bảo hiểm y tế sẽ được hỗ trợ chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám, chữa bệnh nhằm giúp người tham gia giảm thiểu các chi phí khám, chữa bệnh hay các chi phí liên quan như điều trị, phục hồi sức khoẻ,… khi họ gặptai nạn, bệnh tật,…

Xem thêm: Bảo hiểm xã hội là gì? Các chế độ và quyền lợi của bảo hiểm xã hội

Mục đích, ý nghĩa của bảo hiểm y tế

Bảo hiểm y tế mang mục đích và ý nghĩa vô cùng lớn lao và nó thể hiện tính nhân văn, sự quan tâm của Nhà nước đối với mọi người dân Việt Nam:

Mục đích của bảo hiểm y tế

Bảo vệ quyền lợi khám, chữa bệnh cho người dân: BHYT giúp người dân có điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, giảm bớt gánh nặng tài chính khi ốm đau, bệnh tật, giúp họ có sức khỏe tốt hơn và được chữa trị kịp thời, từ đó đảm bảo đời sống được đầy đủ và vui vẻ hơn.
Góp phần thực hiện công bằng xã hội: BHYT hỗ trợ chi trả chi phí khám, chữa bệnh cho người nghèo, người cận nghèo, giúp họ có cơ hội được hưởng dịch vụ y tế tốt như người giàu.
Nâng cao sức khỏe cộng đồng: BHYT khuyến khích người dân đi khám sức khỏe định kỳ, phát hiện sớm bệnh tật và điều trị kịp thời, góp phần nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Đảm bảo an sinh xã hội: BHYT giúp người dân có cuộc sống ổn định hơn, giảm thiểu nguy cơ rơi vào cảnh bần cùng hóa do chi phí y tế quá cao.

Ý nghĩa của bảo hiểm y tế

Về mặt xã hội: BHYT thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với sức khỏe của người dân, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và nó góp phần xây dựng nền an sinh xã hội, đảm bảo mọi người đều có cơ hội tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao.
Về mặt kinh tế: BHYT giúp giảm bớt gánh nặng tài chính cho người dân khi ốm đau, bệnh tật, góp phần ổn định đời sống kinh tế – xã hội, đồng thời góp phần giảm chi phí cho ngân sách nhà nước cho lĩnh vực y tế.
Về mặt đời sống người dân: BHYT giúp người dân yên tâm khi ốm đau, bệnh tật, có điều kiện tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng cao để điều trị và nó góp phần nâng cao ý thức phòng chống dịch bệnh cho người dân.

Vai trò của bảo hiểm y tế trong đời sống

Với những ý nghĩa và mục đích lớn lao và bảo hiểm y tế mang lại cho đời sống người dân Việt Nam, loại hình này đã thể hiện được tính nhân văn của Nhà nước dành cho người lao động nói riêng và người dân Việt Nam nói chung. Bảo hiểm y tế là sự hỗ trợ của Nhà nước cho người dân trong việc khám, chữa bệnh với chi phí thấp để ai cũng có thể được tiếp cận với nền y học Nước nhà, giúp người dân nhanh chóng ổn định lại đời sống và phần nào xóa đi áp lực tài chính khi gặp ốm đau, bệnh tật và cần phải chữa trị tại các bệnh viện, hay trạm y tế. Bảo hiểm y tế nhằm xóa bỏ sự phân biệt giàu nghèo trong xã hội bằng việc giờ đây, những người nghèo, người gặp khó khăn vẫn có thể được hưởng các quyền lợi y tế như những người giàu. Ngoài ra, BHYT còn giúp người dân an tâm hơn trong cuộc sống, giảm bớt lo lắng về vấn đề tài chính khi ốm đau, bệnh tật và góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước

Các loại hình bảo hiểm y tế hiện nay

Cho tới thời điểm hiện nay, bảo hiểm y tế được chia thành 2 loại, đó là: Bảo hiểm y tế bắt buộc và bảo hiểm y tế tự nguyện

Bảo hiểm y tế bắt buộc

Bảo hiểm y tế bắt buộc là hình thức bảo hiểm y tế được áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế, nhằm bảo vệ quyền lợi khám, chữa bệnh cho người dân. Các đối tượng được nhắc đến là: (Tham khảo Luật Bảo hiểm y tế 2008 và LBHYT sửa đổi 2014)

(1) Nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng:

Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên; người lao động là người quản lý doanh nghiệp hưởng tiền lương; cán bộ, công chức, viên chức (sau đây gọi chung là người lao động);
Người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn theo quy định của pháp luật.

(2) Nhóm do tổ chức bảo hiểm xã hội đóng:

Người hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng;
Người đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng do bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hoặc mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày; người từ đủ 80 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng;
Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng;
Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.

(3) Nhóm do ngân sách nhà nước đóng:

Sỹ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sỹ quan, binh sỹ quân đội đang tại ngũ; sỹ quan, hạ sỹ quan nghiệp vụ và sỹ quan, hạ sỹ quan chuyên môn, kỹ thuật đang công tác trong lực lượng công an nhân dân, học viên công an nhân dân, hạ sỹ quan, chiến sỹ phục vụ có thời hạn trong công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; học viên cơ yếu được hưởng chế độ, chính sách theo chế độ, chính sách đối với học viên ở các trường quân đội, công an;
Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước;
Người đã thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước;
Người có công với cách mạng, cựu chiến binh;
Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp đương nhiệm;
Trẻ em dưới 6 tuổi;
Người thuộc diện hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hằng tháng;
Người thuộc hộ gia đình nghèo; người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn; người đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo;
Thân nhân của người có công với cách mạng là cha đẻ, mẹ đẻ, vợ hoặc chồng, con của liệt sỹ; người có công nuôi dưỡng liệt sỹ;
Thân nhân của người có công với cách mạng, trừ các đối tượng quy định tại điểm i khoản này;
Thân nhân của các đối tượng quy định tại điểm a khoản 3 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi 2014);
Người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật;
Người nước ngoài đang học tập tại Việt Nam được cấp học bổng từ ngân sách của Nhà nước Việt Nam.

(4) Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng:

Người thuộc hộ gia đình cận nghèo;
Học sinh, sinh viên.

(5) Nhóm tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình gồm những người thuộc hộ gia đình, trừ đối tượng quy định tại (1), (2), (3), (4).

(6) Chính phủ quy định các đối tượng khác ngoài các đối tượng quy định tại (3), (4), (5); quy định việc cấp thẻ bảo hiểm y tế đối với đối tượng do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an quản lý và đối tượng quy định tại điểm l khoản 3 Điều 12 Luật Bảo hiểm y tế 2008 (sửa đổi 2014)

Bảo hiểm y tế tự nguyện

Bảo hiểm tự nguyện là hình thức bảo hiểm được áp dụng đối với các đối tượng không thuộc diện tham gia BHYT bắt buộc, họ tự nguyện tham gia để được hưởng các quyền lợi về khám, chữa bệnh theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế. BHYT tự nguyện hoạt động dựa trên nguyên tắc tự nguyện, nghĩa là người tham gia sẽ tự đóng phí bảo hiểm và được hưởng quyền lợi tương ứng với mức phí đã đóng.

Đối tượng tham gia của bảo hiểm tự nguyện được quy định như sau:

Cá nhân thuộc hộ gia đình, trừ đối tượng đã được ngân sách nhà nước hỗ trợ tham gia bảo hiểm y tế.
Cá nhân làm nghề tự do, không có quan hệ lao động.
Cá nhân khác có nhu cầu tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện.

Các chế độ, quyền lợi của bảo hiểm y tế bắt buộc

Khi tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc, người tham gia sẽ được hưởng các quyền lợi sau đây:

– Được cấp thẻ bảo hiểm y tế khi đóng bảo hiểm y tế.

– Lựa chọn cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu theo quy định tại khoản 1 Điều 26 của Luật này:

Quyền đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến xã, tuyến huyện hoặc tương đương; trừ trường hợp được đăng ký tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tuyến tỉnh hoặc tuyến trung ương theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.
Trường hợp người tham gia bảo hiểm y tế phải làm việc lưu động hoặc đến tạm trú tại địa phương khác thì được khám bệnh, chữa bệnh ban đầu tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phù hợp với tuyến chuyên môn kỹ thuật và nơi người đó đang làm việc lưu động, tạm trú theo quy định của Bộ trưởng Bộ Y tế.

– Được khám bệnh, chữa bệnh.

– Được tổ chức bảo hiểm y tế thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh theo chế độ bảo hiểm y tế.

– Yêu cầu tổ chức bảo hiểm y tế, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế và cơ quan liên quan giải thích, cung cấp thông tin về chế độ bảo hiểm y tế.

– Khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về bảo hiểm y tế.

Đi kèm với các quyền lợi đó thì người tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc có những nghĩa vụ sau đây:

– Đóng bảo hiểm y tế đầy đủ, đúng thời hạn.

– Sử dụng thẻ bảo hiểm y tế đúng mục đích, không cho người khác mượn thẻ bảo hiểm y tế.

– Thực hiện các quy định tại Điều 28 của Luật này khi đến khám bệnh, chữa bệnh:

Người tham gia bảo hiểm y tế khi đến khám bệnh, chữa bệnh phải xuất trình thẻ bảo hiểm y tế có ảnh; trường hợp thẻ bảo hiểm y tế chưa có ảnh thì phải xuất trình thẻ bảo hiểm y tế cùng với giấy tờ chứng minh về nhân thân của người đó; đối với trẻ em dưới 6 tuổi chỉ phải xuất trình thẻ bảo hiểm y tế.
Trường hợp cấp cứu, người tham gia bảo hiểm y tế được khám bệnh, chữa bệnh tại bất kỳ cơ sở khám bệnh, chữa bệnh nào và phải xuất trình thẻ bảo hiểm y tế cùng với giấy tờ quy định tại khoản 1 Điều này trước khi ra viện.
Trường hợp chuyển tuyến điều trị, người tham gia bảo hiểm y tế phải có hồ sơ chuyển viện của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.
Trường hợp khám lại theo yêu cầu điều trị, người tham gia bảo hiểm y tế phải có giấy hẹn khám lại của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

– Chấp hành các quy định và hướng dẫn của tổ chức bảo hiểm y tế, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh khi đến khám bệnh, chữa bệnh.

– Thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh ngoài phần chi phí do quỹ bảo hiểm y tế chi trả.

Các chế độ, quyền lợi của bảo hiểm y tế tự nguyện

Khi tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện, người tham gia sẽ có những quyền lợi như sau:

– Được khám chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí hoặc được hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế.

– Được hưởng các quyền lợi khác như:

+ Được cấp thẻ bảo hiểm y tế tạm thời khi chưa có thẻ bảo hiểm y tế.

+ Được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí khi thuộc diện được hưởng trợ cấp bảo hiểm y tế theo quy định của pháp luật.

+ Được hưởng bảo hiểm y tế hộ gia đình khi có người phụ thuộc là người đã hết tuổi lao động, người khuyết tật hoặc người mắc bệnh hiểm nghèo.

Về nghĩa vụ, người tham gia bảo hiểm y tế tự nguyện có nghĩa vụ tương tự với người tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc.

Tổng kết

Như vậy, ở bài viết trên, Baohiemmy đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về loại hình bảo hiểm y tế tại Việt Nam và những chế độ, quyền lợi mà nó mang lại cho người lao động nói riêng và người dân Việt Nam nói chung.

Baohiemmy tự hào khi là một trong những đối tác lớn của các công ty bảo hiểm hàng đầu thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Chúng tôi chuyên thiết kế và cung cấp các loại hình bảo hiểm đa dạng để đáp ứng mọi nhu cầu được bảo vệ của bạn. Bất kể bạn đang tìm kiếm bảo hiểm gì, chúng tôi đều có.

Các bạn hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua Hotline: 0582244567 hoặc Email: cskh.liberty@gmail.com để được tư vấn và thiết kế sản phẩm bảo hiểm tối ưu nhất cùng với chi phí tiết kiệm nhất nhé.

Bạn có thể tham khảo: